Hij raakt eruit, de ANWB-paddenstoel. Jammer misschien, maar het fietsroutenetwerk met de bolletjes en nummertjes doet tegenwoordig goede zaken. Interessant is dat de typische bewegwijzering ontstond tijdens de Eerste Wereldoorlog toen het binnenlands toerisme snel toenam en de ANWB meer wegwijzers ging plaatsen. Omdat ijzer schaars was, plaatste de wielrijdersbond betonnen paaltjes. Enfin.
Cornjum of Koarnjum ligt, zoals je ziet, niet heel ver van Leeuwarden, maar je bent er wel direct even uit. Het dorpje heeft ook nog een state, de Martenastate. Die ligt er mooi bij. Een neorenaissancebouwwerk uit het begin van de twintigste eeuw, inclusief torentje, omringd door een slotgracht. Lindebomen, beuken, eiken, je kent het wel. En stinzenplanten, dat zijn sierplanten die alleen bij landgoederen en dergelijke te vinden zijn. Of stinsenplanten trouwens.
Een rondje wandelen in de buurt is geen straf en met de af en toe overscherende straaljagers van de nabijgelegen vliegbasis voelt het bijna als thuis onder een aanvliegroute. In een minuut of twintig ben je van Koarnjum naar Jelsum gestiefeld, al dan niet met behulp van het welbekende wandelroutenetwerk of natuurlijk een ANWB-padden(n)stoel. Niet geheel toevallig ligt in Jelsum ook nog een interessante state met museum, de Dekemastate (die helaas op deze 28ste juli gesloten was in verband met het coronavirus).
Een grote groep platanen op het pleintje midden in het dorp Jelsum hangt vol met stalen vogels, een kunstproject. Een steenworp verderop ligt de Sint Genovevakerk op een grotendeels afgegraven terp. In het verleden werd terpaarde duur verkocht aan het westen van het land omdat het goede grond was, na honderden jaren alle huisvuil en andere zooi erover uitgestrooid te hebben.
Romaanse kerk
De Sint Genovevakerk heeft een lange geschiedenis, zoals bijna alles in Friesland. Dat vergeten je wel eens, maar Groningen en Friesland worden al heel erg lang bewoond. De oudste onderdelen van deze kerk stammen dan ook uit de 12de eeuw, iets dat je mooi kunt zien door de Romaanse elementen van tufsteen in de muren, vooral de noordzijde (die niet op een van mijn twee foto’s staat). Toch al ruim na Bonifatius.
Het koor van de kerk is wat nieuwer, uit de 15de eeuw, met Gotische vensters. Helaas was de kerk zelf dicht en moesten zodoende het interieur van de eenbeukige kerk missen. Op de website Alde Fryske Tsjerken staat te lezen dat het geheel wordt overkapt door een laatgotisch houten tongewelf dat allerlei versieringen heeft, iets dat je niet meer vaak tegenkomt.
De omgeving deed mee een beetje denken aan Zuid-Frankrijk, à la campagne met allemaal van die zandstenen grote boerderijen. In plaats van die typisch Franse hoeves hier natuurlijk vol met kop-hals-romp-boerderijen. Het zandsteen is hier baksteen en de vorm is totaal anders, maar ergens was het voor mij een vergelijkbaar gevoel. Een fijn gevoel en een stuk dichter bij huis.
Om het af te sluiten nog een plaatje van de toegangspoort van de Dekemastate met wapen:
Dit stukje wijkt wat af van de normale schrijfsels op dit blog, maar reizen kan ook dichterbij, in Nederland. Ook dat verdient af en toe een tekst en een foto.
Ja, Fryslân is mooi.