Café de Nichtlamp (of Nicht Lamp)

Of “Café de Nightlamp”, aldus museum Boijmans van Beuningen in de grote overzichtstentoonstelling over Kees van Dongen. Een ernstige fout of ben ik gewoon niet goed in het lezen van de Nederlandse taal uit het begin van de 20ste eeuw? Oordeel zelf:

Kees van Dongen - Café de Nichtlamp
Kees van Dongen – Café de Nichtlamp
Het bewuste bordje

 

Mijns inziens is dit een ernstige fout. Bijna Geschiedvervalsing. Kan ik de betreffende tentoonstelling nu nog wel vertrouwen? Kloppen er meer dingen niet? Hebben we te maken met een snel opgezette copy-paste tentoonstelling? Hoe is het gesteld met de andere teksten? Hoe zorgvuldig was het onderzoek eigenlijk?

De tentoonstelling is nu bijna afgelopen en ik ben nog niets op internet tegengekomen over falende inhoud of niet kloppende teksten. Ik kom eigenlijk niets anders tegen dan het gekopieerde persbericht of bewerkingen daarvan. Na acht pagina’s googlen op de tentoonstelling zelf, eindelijk iets anders tegen dan het persbericht, namelijk twee blogberichten en die komen ook nog van dezelfde blog.

Terug naar mijn queeste: een  Google-actie op “Cafe de Nichtlamp” en “Cafe de Nightlamp“. In het eerste geval twee resultaten en bij het tweede slechts een. Met mijn post erbij resp. drie en twee. De los geschreven varianten dan? “nicht lamp”: nul hits en met het correct gespelde “night lamp” heel veel nachtlampjes. Dat wel.

Naar hoeveel invloed Google heeft bij waarheidsvinding deed Ewoud Sanders eind 2007 een klein onderzoekje in de NRC. Hij ging aan de slag met “ik word” en “ik wordt”. Toentertijd was het al erg verwarrend welke van de twee won, nu is het zo dat als je “ik wordt” zonder aanhalingstekens invult, hierbij de meeste resultaten gevonden zullen worden (25 miljoen tegen 20,5 miljoen). Voor de twijfelende schrijver staat hier: “ik wordt is goed, want het levert meer resultaten op”.

Dit geeft aan hoe bezwaarlijk het is zo’n ogenschijnlijk kleine fout niet recht te zetten. Het grote aantal tentoonstellingsbezoekers zal er toe leiden dat er tijdelijk een Van Dongen-run is. Hierbij gaan voornamelijk ijverige pensionado’s zoeken naar informatie. Dit gaat geprint een ordner in om bewaard te worden voor het nageslacht. Voor je het weet staan bij de weinige resultaten rond dit kleine werkje, de resultaten met de verkeerde titel bovenaan. En, zoals men weet, bovenaan staan telt.

In het geval van dit kleine werk staat de titel gelukkig erg goed leesbaar op het raam van het café geschilderd. In de toekomst zal het zoeken naar de ware titel in dit geval waarschijnlijk weinig problemen opleveren als iemand het ergens ooit zal gebruiken. Maar toch.

Krijn

Krijn Soeteman is a Dutch science and technology journalist. He majored in the history of art and architecture. After his studies he started as a music video producer. This led to producing a Museum Night at the NEMO Science Museum, which eventually led to science journalism. And much more.