Touchscreens hebben al een lange weg afgelgd sinds de jaren ’70. In eerste instantie werd het prototype van het resistieve scherm ontwikkeld, maar het duurde lang voordat dit type scherm ook echt in gebruik genomen werd. De eerste commerciële schermen hadden infrarood LED-jes in de zijranden zitten om de plaats te bepalen. Deze schermen werden (worden) vooral gebruikt op plaatsen waar een toetsenbord of muis onhandig was, bijvoorbeeld in de (zware) industrie, achter de kassa of de kaartjesautomaat voor de trein.
De restitieve schermen zie je veel bij handheld devices en werken door twee lagen die elkaar net niet raken, op elkaar te drukken. Voor dit soort schermen zijn er twee technieken: Wire Resistive en de Digital Matrix. De 5-Wire Resistive techniek werd als eerste bedacht. Hierbij bestaat de onderste laag uit vier punten die spanning afvoeren en de bovenste laag is de spanningsbron. Als er dan op de bovenste laag gedrukt wordt, kan er door spanningsverschil tussen de vier punten op de bodem berekend worden waar het drukpunt zich bevindt. De Digital Matrix techniek is preciezer. Er wordt een raster in de onder- en bovenlaag ge-etst. De verschillende kolommen en rijen worden dan apart verbonden.
Het capacitieve scherm is op dit moment de populairste consumentenuitvoering en zit voornamelijk in telefoons (ja, en iPads, Slates, etc.). Het werkt namelijk heel goed met vingers en andere organische materialen. Dit komt doordat je vinger een beetje van de spanning wegvoert. Hierdoor treed er verandering van de capaciteit op en kan de plaats bepaald worden. (zie ook uitleg bij de NWQ Junior van 2009, vanaf 15:00 minuten 
) Groot bijkomend voordeel is ook dat de schermen erg goed werken voor multitouchtoepassingen.
Alleen, hoe kan het dat die ‘glazen’ plaatjes toch iets doen met elektriciteit? Glas is toch een isolator? Of zitten er allemaal superdunne metalen draadjes in de schermen verwerkt? Nee, op de schermen zit een film van metaal. Om precies te zijn van het metallische mengsel indium-tin-oxide, ofwel ITO. De bijzondere eigenschap van dit materiaal is dat het geen fotonen opneemt, waardoor het licht doorlaat. Normale metalen nemen vrijwel alle fotonen op doordat er veel vrije elektronen in metalen zitten die aangeslagen worden door de fotonen. Electroden van ITO zitten bijvoorbeeld ook in de pixels van LCD-panelen en in zonnecellen.
Je voelt al nattigheid: indium, ooit van gehoord? De kans is groot van niet. Waar komt het dan vandaan? Indium is een bijproduct van tin-, lood-, ijzer- en koperwinning. Het is moeilijk ‘los’ te maken uit het afval wat ontstaat bij de verwerking van de ertsen en wordt daarom vaak ook helemaal niet gewonnen. De huidige productie is zo klein dat met de bekende winbare volumes we nog hooguit zo’n tien jaar voort kunnen.*
Nu wordt er naarstig gezocht naar alternatieven, waarbij de meeste alternatieven toch nog gebruik maken van (mogelijk) schaarse metalen of combinaties daarvan. Toch is er een element dat niet over het hoofd gezien mag worden: Koolstof. het tot buisjes gevormde molecuul kan op nanoschaal heel veel interessante eigenschappen hebben waarmee sinds de ontdekking van de koolstofnanobuisjes (ofwel Carbon Nanotubes, CNT’s) in 1991 nog steeds nieuwe vindingen gedaan worden.
Onlangs presenteerde een Taiwanees bedrijf drie verschillende touchscreens van CNT’s, waarbij een van de oplossingen nog steeds ITO’s nodig heeft. De eerste oplossing is een restitief CNT-scherm. De tweede methode is een hybride oplossing met een CNT en ITO laag en de derde manier is een capacitief CNT-scherm. Alle methoden bieden multitouchmogelijkheden.
Het eerste en laatste scherm bieden ‘slechts’ ondersteuning voor 2 vingerige invoer, terwijl het CNT/ITO scherm maximaal vijf punten kan detecteren, Al met al is een zogenaamd ‘ITO-loze’ oplossing nog niet zaligmakend. Maar dat de metaalloze koolstofoplossing de meest duurzame is, staat volgens mij wel vast.
Bron: New Scientist (NL-vertaling), Tech-On!, Wikipedia en Trinity College
* Er is nogal tegenstrijdige informatie te vinden op Internet met betrekking tot de winning van indium. Beweringen dat Canada momenteel de grootste producent van het goedje is, omdat Chinese fabrieken de moeite niet nemen het te winnen. Aan de andere kant zal China wel het meeste hebben, maar het blijkbaar niet produceren… Daarnaast zou er wereldwijd relatief meer indium zijn dan zilver, maar toch veel lastiger winbaar, waardoor het dus duurder is
